|
Ta strona korzysta z plików cookies, zgodnie z Polityką Cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na działanie plików cookies, w zakresie zgodnym z bieżącymi ustawieniami Twojej przeglądarki internetowej. Kliknij przycisk "Polityka cookies" aby zapoznać się z jej treścią lub przycisk "Zamknij" aby ta informacja nie pojawiała się więcej.
|
|
Bez czarny (Sambucus nigra L.). Krzew występuje powszechnie na terenie kraju, choć jedna z naszych rozmówczyń podkreślła, że w okolicy jej domostwa na Kaszubach go nie ma. Bez czarny rośnie do wysokości około 10 metrów. Kwiaty czarnego bzu są białe i drobne, tworzą jednak dość spore - nawet do 20 centymetrów średnicy - baldachogrona. Kwiaty zbieramy w maju i czerwcu, owoce – już od końca sierpnia przez cały wrzesień. Owoce czarnego bzu to ciemnofioletowe i lśniące „kulki”, zebrane w charakterystyczne grona. Mają ciekawy aromat oraz kwaśny i cierpki smak. Przetwarzamy i wykorzystujemy do leczenia zarówno kwiaty, jak i owoce rośliny. Możemy robić z nich sok, syrop, nalewkę czy dżem.
Roślina ta doskonale sprawdza się przy wielu dolegliwościach – głównie przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Działa napotnie i odkażająco, a jej kwiaty i owoce wykazują właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i wykrztuśne, czyli pomagają w leczenia infekcji. Ich składniki przyczyniają się do zwiększenia ilości śluzu w drogach oddechowych oraz pobudzają nerwy odpowiedzialne za odruch kaszlowy. Czarny bez poprawia odporność organizmu. Neutralizuje działanie wolnych rodników. Wspiera oczyszczanie tkanek z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii. Liście bzu czarnego wykorzystywane są w leczeniu zaparć i uczuleń - zmniejszają obrzęki.
Medycyna ludowa
Chory na suchoty siada pod krzakiem bzu z garnkiem, w którym jest wrząca woda. Ktoś inny musi obejść krzak trzykrotnie i pytać „Co gotujesz”?, a chory odpowiada: „Stare części młodego ciała”. Jak to nie pomoże, nie ma dla chorego ratunku. Gdy dziecko jest bardzo chore, wtedy wedle przekonania ludowego jest chore na suchoty, które leczy się w ten sposob, że matka chore dziecko zanosi pod krzak rozkwitłego bzu, a sama powraca do domu i wykonuje trzy roboty (obroty?), podczas których odmawia modlitwy, przy czym nie wolno jej przez ten czas do nikogo przemówić, po wykonaniu tego matka bierze dziecko do domu, a gdy ten zabieg nie pomoże, nic już dziecka nie uratuje (Pomorze) (A. Fiszer). Aby przenieść gorączkę na krzak bzu, należy wymówić tekst zamówienia: Dzień dobry, bzie/Przynoszę ci gorączkę, oferuję ci ją/I odchodzę (M. Kwaśkiewicz). Powszechnie znanym i skutecznym środkiem powodującym oczyszczające wymioty jest kora czarnego bzu. Należy ją przyjmować w postaci startej na proszek. Zbędna wilgoć zostanie z człowieka wydalona (M. Kwaśkiewicz). Inny sposób na żółtaczkę to sok z czarnego bzu. Należy wcześnie rano cztery uncje tego soku wypić, to kuruje pewnie i szybko (M. Kwaśkiewicz). Napary do picia przeciw suchotom należy wykonywac z kwiatu czarnego bzu (M. Kwaśkiewicz). Korzenie bzu, świeżo wykopane i obrane z góry na dol dobre są na biegunkę, od dołu do góry na zatwarszenie (M. Radomski). Z suszonych kwiatów robi się herbatę napotną, cenioną przez ludzi – zwłaszcza w przypadku przeziębień. Herbata z liści jest cudownym środkiem do oczyszczania krwi (M. Radomski). Chorobę lub ból można było przenieść, uwięzić i zabić przez odesłanie do świata umarłych. Nośnikiem, na który chrobę można było przeszczepić, był czarny bez […] Natnij kawałek kory z krzewu bzu i połóż na chorym zębie. Następnie trzy razy pożuj korę nic nie mówiąc i połóż z powrotem w miejsce, z którego została wycięta. Ból natychmiast ustanie (M. Radomski).
Najlepsze właściwości i największą skuteczność miał bez czarny zebrany w dzień św. Jana (F. Lorentz).
Projekt zrealizowany został ze środków Narodowego Centrum Kultury w programie EtnoPolska 2024.
Kaszubski ogród to cykl wydarzeń poświęcony roślinom i tematom zielarskim na Kaszubach. W ramach tego projektu powstała baza roślin charakterystycznych dla regionu Kaszubskiego.
