|
Ta strona korzysta z plików cookies, zgodnie z Polityką Cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na działanie plików cookies, w zakresie zgodnym z bieżącymi ustawieniami Twojej przeglądarki internetowej. Kliknij przycisk "Polityka cookies" aby zapoznać się z jej treścią lub przycisk "Zamknij" aby ta informacja nie pojawiała się więcej.
|
|
Pòwszechné jiglasté drzéwkò je długòwiecznym, wiedno zelonym krzã, rosnącym do szesc métrów wësokòscë. Sziszkòjagòdë, tak tej „brzadë” jałówca pòspòlitégò są pòpùlarną przëprawą, wëkòrzëstiwóną do miãsa, bigòsu czë dëszonëch strãczkòwëch jarzënów. Sziszkòjagòdë mają granatową, wnëtka czôrną farwã ë wôrt je zbierac dopiérkù pò pierszëch przëmrozkach. Z jałówca robilë na Kaszëbach szkeletë ë chwëcadła kòszów – drzewò roscënë je ë dżibczé, ë òdpòrné na chòrobë ë grzëbë.
Jałówc łagòdzy wzdãcé, hamùje procesë gnilné ë fermentacyjné we flakach. Regùlëje wëpróżnianié. Zwiãkrziwô ùkrwienié flaków, pòbùdzô krążenié krwie. Je wëkòrzëstiwóny w mascach, chtërne mają rozgrzéwającé abò chłodzącé fùnkcje ë są wskôzóné przë zapôlenim kòrzónków, nerwòbólach, reùmatizmie. Pòmôgô na kamicã mòczową ë żółcową, tôklë z trawienim, tëłosc. Swiéżé brzadë ë jałówcowi òléjk mają procempasożitniczé włascëwòscë. Lotné skłôdniczi jałówca wëdôlóné są z wëdichanym lëftã ë tak samò hamùją rozwij bakteriów ë drożdżaków w òddëchòwim ùkłôdze.
Lëdowô medicyna: Nôparë do picégò procem sëchòtóm nót je wëkònywac z jagòdë jałówca (M. Kwaśkiewicz). Paralusz zadóny przez heksë lékarzi sã jałówcã (M. Kwaśkiewicz). Spòsobã na sëchòtë je òkôdzanié chòrégò tak, cobë òn wdichôł dim z jałówca (M. Kwaśkiewicz).
Na swiãtégò Jana ùstôwielë stos dówni chãtno ùkłôdóny z sëchégò jałówca (F. Lorentz). Na Kaszëbach miôł òn baro bòkadné znaczenié – w jałówc Bòrowô Cotka zamieniwa lëdzy jaczi bëlë niszczëlë las. Jałówcã dëgòwelë młodé dzéwczãta pò nogach – ta jakô mia dostóné nôwiãcé jałówcowëch dëgów – tã ùznôwelë za nôpiãkniszą. Jałówc na Kaszëbach je baro pòtrzébny w Jastrë. - Do czegò? - Kò do dëgòwaniô! (Sychta).
Projekt zrealizowany został ze środków Narodowego Centrum Kultury w programie EtnoPolska 2024.
Kaszubski ogród to cykl wydarzeń poświęcony roślinom i tematom zielarskim na Kaszubach. W ramach tego projektu powstała baza roślin charakterystycznych dla regionu Kaszubskiego.
