|
Ta strona korzysta z plików cookies, zgodnie z Polityką Cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na działanie plików cookies, w zakresie zgodnym z bieżącymi ustawieniami Twojej przeglądarki internetowej. Kliknij przycisk "Polityka cookies" aby zapoznać się z jej treścią lub przycisk "Zamknij" aby ta informacja nie pojawiała się więcej.
|
|
Kòpëtnik (Tussilago farfara L.). Jinszé pòzwë: glinnik, płëcnik, pòdbiôłtk
Zwiastun zymkù z rodzënë astrowatëch – kwitnie òd strëmiannika do maja, a złocëstożółté kwiatostanë pòkazëją sã nigle, pò kùńc łżëkwiata, rozwiną sã lëstë. Te są dosc wiôldżé, charakteristiczné, czasem ò strzédnicë nawetk do 30 cm, w sztôłce òbkrągłégò serca, na pòczątkù całé òbrosłé włosama, pòtemù z wiérzkù gòłé, a pòd spódkã òmszałé na biôło (stądka pòzwa). Pòdbiôłtk lubi glëniastą zemiã, spadzësté brzedżi rzék ë strëgów, grëpë kamieni, nadrzeczné żwirowiszcza, rozwalënë, pògòrzelëska, przëdrożné ùrmë – tam gò mòżna nôczãscy nalezc.
Léczniczim surowcã kòpëtnika są lëste, zelé ale téż sóm kwiôt. Kòpëtnik to prôwdzëwi przédnik w biôtce z problemama górnëch dróg òddëchòwëch: mô dzejanié òsłóniającé, pòwlékającé, procemkaszlowé, wëkaszlowné, procemzapalné, antysepticzné, rozkùrczowé ë òdkażającé. Pòmòże na kaszél ë przeznobienié, dô so radã w alergië ë jinfekcji. Pòbùdzô lëftowanié płëców. Kòpëtnik to téż stolem w biôtce z priszczama – hamùje pòwstôwanié wëprësków ë regùlëje robòtã łojowëch grëczołów, zapòbiegającë jich sztopaniu sã ë zgrëbianiu. Chroni skórã przed ùtratą wilgòcë, przërëchliwô gòjenié renów.
Lëdowô medicyna: Kôłtón lékarzi sã òdwarã z lëstów kòpëtnika (F. Lorentz), (M. Radomski). Lëstë kòpëtnika nôleżi ùtłuc ë pòłożëc na òparzoné, abë je schłodzëc ë lékarzëc (M. Kwaśkiewicz). Nôpar do picô procem sëchòtóm nôleżi wëkònac z kòpëtnika (M. Kwaśkiewicz).
Më nie nalazłë niżódnëch jinfòrmacëjów ò wëkòrzëstiwanim kòpëtnika w kònkretnëch òbrzãdach na Kaszëbach, le wiémë, że pełnił òn tuwò wôżną léczniczą fónkcjã. W różnëch regionach Pòlsczi béł zatikóny za ùstrzechã w wileją sw. Jana.
Projekt zrealizowany został ze środków Narodowego Centrum Kultury w programie EtnoPolska 2024.
Kaszubski ogród to cykl wydarzeń poświęcony roślinom i tematom zielarskim na Kaszubach. W ramach tego projektu powstała baza roślin charakterystycznych dla regionu Kaszubskiego.
